Bất chấp các quy định và cảnh báo ngày càng tăng về sức khỏe, trào lưu phát trực tiếp “vua bụng to” ở Trung Quốc, hay kiểu video mukbang ăn uống vô độ vẫn tiếp tục phát triển mạnh, làm dấy lên hồi chuông cảnh báo về lãng phí thực phẩm và những nguy cơ tiềm ẩn của việc tiêu thụ quá mức.
Nửa đêm, một người phát trực tiếp với hơn một triệu người theo dõi bắt đầu phát sóng trực tiếp của mình. Ngồi thoải mái trước máy quay, trong suốt buổi phát trực tiếp kéo dài hai giờ, cô ấy đã ăn ngấu nghiến hơn 20 loại thực phẩm, từ xoài và vải thiều đến tôm càng, trứng vịt muối và mì ốc.
"Bây giờ hãy xem tôi làm cho con cá hồi này biến mất", cô ấy nói với người xem. Khi cô vừa mới kết thúc câu nói của mình thì những lát cá hồi dày, tôm lớn và các loại hải sản ngon lành khác đã bắt đầu tìm đường vào dạ dày của cô.
Ảnh chụp màn hình từ một buổi phát trực tiếp ăn uống vô độ trên Douyin.
Đến cuối buổi livestream ăn uống vô độ thứ 6 liên tiếp của cô trong nhiều ngày, cô ước tính đã ăn 20 kg thức ăn.
Kiểu nội dung video này được gọi là dawei wang, hay các buổi phát trực tiếp "vua bụng to" tại Trung Quốc và mukbang ở nhiều nơi. Chính quyền trung ương và địa phương Trung Quốc đã phát động nhiều chiến dịch kể từ năm 2020 để trấn áp những gì họ coi là thức ăn thừa không lành mạnh và lãng phí thực phẩm. Cho đến nay, hơn 13.600 tài khoản mạng xã hội liên quan đã bị cấm, theo báo cáo về hiện tượng này do Legal Daily công bố gần đây.
Luật chống lãng phí thực phẩm năm 2021 của Trung Quốc và Kế hoạch hành động bảo tồn thực phẩm và chống lãng phí thực phẩm năm ngoái nghiêm cấm việc tạo, phát tán hoặc quảng bá nội dung ăn uống vô độ, cũng như các hành vi dẫn đến lãng phí thực phẩm không cần thiết. Tuy nhiên, bất chấp các biện pháp này, các buổi phát trực tiếp của "vua bụng bự" vẫn tràn lan trên các nền tảng video ngắn như Kuaishou và Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc.
Nhiều streamer tận dụng việc ăn uống vô độ làm điểm bán hàng của họ. Một số người thường im lặng trong suốt buổi phát sóng, sử dụng phụ đề được chuẩn bị trước để mô tả món ăn trước khi ăn ngấu nghiến. Những người khác sử dụng ngôn ngữ khiêu khích để tương tác với người xem, thu hút lượng lớn khán giả trực tuyến tham gia thông qua bình luận và lượt thích. Khi màn đêm buông xuống, những người dẫn chương trình này biến thành nhân viên bán hàng phát trực tiếp, một số người liên tục ăn các sản phẩm được quảng cáo của họ trong một đến hai giờ.
Một số streamer đã nỗ lực hết sức để chứng minh khả năng ăn uống của mình, mang cân đến các nhà hàng để chứng minh sự thay đổi cân nặng cho người xem trước và sau bữa tiệc.
Hậu quả nghiêm trọng
Phát biểu với Legal Daily, Bác sĩ Zhong Jiawei từ Bệnh viện Đại học Nam Xương nhấn mạnh rằng một người bình thường không thể tiêu thụ một lượng thức ăn lớn như vậy trong một lần.
"Không thể ăn nhiều như vậy thường xuyên mà không nôn mửa hoặc giả vờ", Zhong nói. "Những người ăn uống vô độ thường xuyên nhưng không tăng cân gần như chắc chắn đã phải tìm cách xổ thức ăn ra khỏi cơ thể".
Những trường hợp người phát trực tiếp giả vờ tiêu thụ hoặc nôn đã làm dấy lên mối lo ngại về những người có thể bắt chước họ.
Ảnh minh hoạ
Đầu năm nay, một livestreamer chuyên mukbang nổi tiếng ở Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang đã phải đối mặt với một thử thách kinh hoàng sau khi cố gắng gây nôn bằng bàn chải đánh răng sau một bữa ăn thịnh soạn. Tuy nhiên, sau khi vô tình nuốt phải bàn chải đánh răng, cô đã phải phẫu thuật nội soi dạ dày khẩn cấp để lấy nó ra.
Zhong nói thêm rằng việc ăn uống vô độ kéo dài có thể dẫn đến những biến chứng sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm vỡ dạ dày, làm tăng đáng kể lượng đường và lipid trong máu, làm tăng khả năng mắc các bệnh về đường tiêu hóa và tim mạch.
Ông cũng cảnh báo về hậu quả lâu dài của việc nôn mửa thường xuyên, có thể dẫn đến mòn răng, tụt nướu và tổn thương thực quản và cổ họng, có khả năng dẫn đến tình trạng viêm và các tình trạng đe dọa tính mạng. Ngay cả sau khi ngừng, mọi người vẫn dễ bị loét tiêu hóa và khó tiêu.
Làm mọi cách để bán được hàng
Trong những năm gần đây, livestream bán hàng (thương mại phát trực tiếp) đã nổi lên như một ngành công nghiệp quan trọng cùng với sự phát triển nhanh chóng của các ứng dụng video ngắn, trong đó nội dung về ẩm thực đang trở thành một kiểu nội dung phổ biến.
Nội dung như vậy, ban đầu tập trung vào giải trí, lần đầu tiên trở nên nổi tiếng ở Hàn Quốc. Được gọi là mukbang - một từ ghép giữa tiếng Hàn có nghĩa là "ăn" và "phát sóng" - xu hướng này đã phát triển để bao gồm mọi thứ từ đánh giá thực phẩm, làm bạn đồng hành trực tuyến trong bữa ăn đến các buổi ăn uống vô độ có vấn đề hơn, chủ yếu là để thu hút khán giả và bán các mặt hàng liên quan.
Theo cuộc điều tra của Legal Daily, các nền tảng video ngắn hạn chế nội dung về "vua bụng to", bao gồm các video phát trực tiếp về ăn uống vô độ và lãng phí thực phẩm, cũng như sử dụng các hành vi như vậy để thu hút người xem.
Tuy nhiên, một số người phát trực tiếp cố gắng lách luật bằng cách thêm các tuyên bố miễn trừ trách nhiệm vào video của họ, chẳng hạn như "Ăn uống có trách nhiệm để tránh lãng phí; thực phẩm được hiển thị không dành cho mục đích tiêu dùng cá nhân" hoặc "Biểu diễn hư cấu chỉ nhằm mục đích giải trí".
Shi Zhiguang, một luật sư từ Công ty Luật Yinghe có trụ sở tại Bắc Kinh, đã nêu bật những điểm mù về mặt quản lý liên quan đến các luồng phát trực tiếp ăn uống vô độ trên các nền tảng. Vì việc giám sát phụ thuộc rất nhiều vào việc lọc từ khóa và giám sát thủ công, nên các buổi phát trực tiếp diễn ra vào ban đêm - khi có ít người kiểm duyệt hơn và sử dụng các tuyên bố từ chối trách nhiệm bằng văn bản để tránh sàng lọc phát hiện đang đặt ra những thách thức.
Shi cũng nhấn mạnh các vấn đề do những người phát trực tiếp kết hợp việc ăn uống vô độ với việc quảng cáo sản phẩm, làm mờ ranh giới giữa hai hoạt động này và làm phức tạp thêm nỗ lực giám sát.
Nguồn: Sixth Tone
