Xuất hiện trong chặng 2 của chương trình thực tế Gia đình Haha, với trải nghiệm làm muối trên đồng muối Sa Huỳnh (Quảng Ngãi), ngoài sự tương tác vui vẻ của dàn cast, khán giả còn ấn tượng với chân thật của những diêm dân (người làm muối) tại đây. Đặc biệt, sự xuất hiện của chị "buôn muối" Phạm Hồng Thắm được xem như "cú twist" của chương trình.
Sau khi lên sóng, Phạm Hồng Thắm cùng thương hiệu muối Sahu cũng trở thành đề tài "nóng" được nhắc tới trên mạng xã hội. Từ khóa "sahu muối", "hoa muối sahu", "muối sahu"… leo lên Top xu hướng trên sàn thương mại điện tử Shopee.
Phạm Hồng Thắm - Founder thương hiệu muối Sahu.
10 năm nâng giá cho muối Sa Huỳnh
Thông tin trên website sahu.vn, Phạm Hồng Thắm (sinh năm 1993) sinh ra tại Sa Huỳnh, Quảng Ngãi, nơi nổi tiếng với đồng muối truyền thống. Muối biển Sa Huỳnh nổi tiếng với vị mặn, hậu vị ngọt, không chát, nhưng lại thường bị thu mua với giá thấp, khiến nhiều diêm dân phải rời bỏ quê hương để tìm việc ở thành phố.
Đó là lý do sau khi tốt nghiệp ngành Luật tại Đại học Kinh tế Luật – Đại học Quốc gia TP.HCM vào năm 2015, Thắm quyết định trở về quê hương để tìm cách nâng cao giá trị hạt muối Sa Huỳnh.
Cô ủng hộ phương pháp sản xuất truyền thống trên nền đất sét trầm tích, giúp giảm thiểu rác thải nhựa và vi nhựa, bảo vệ môi trường và hệ sinh thái đồng muối, đồng thời còn giúp tạo ra các sản phẩm muối tự nhiên mang đậm tính đặc trưng của thổ nhưỡng và chất vị đặc biệt.
Năm 2016, Thắm đã bán được gần 50 tấn muối được Thắm thông qua các cửa hàng thực phẩm sạch trên toàn quốc. Năm 2017, Thắm cùng diêm dân Sa Huỳnh nghiên cứu và tạo ra hoa muối đầu tiên đạt chuẩn sản xuất tại Việt Nam.
"Hoa muối" là loại muối thượng hạng dùng để rắc lên món ăn sau khi nấu chín nhằm tăng hương vị đặc biệt. Loại muối này khá phổ biến ở Châu Âu nhưng ở Việt Nam, "Hoa muối" vẫn còn là khái niệm xa lạ. Sahu là đơn vị đầu tiên sản xuất và thương mại sản phẩm "Hoa muối" trên thị trường Việt Nam đến ngày hôm nay.
"Hoa muối" có giá bán 34.000 đồng/kg, cao gấp 17 lần so với muối nguyên liệu; còn muối ủ ống tre có giá tới 100.000 đồng/kg, gấp 50 lần. Năm 2022, Hoa muối Sahu được tỉnh Quảng Ngãi công nhận đạt OCOP 4 sao (chứng nhận cao nhất dành cho sản phẩm OCOP nông nghiệp của tỉnh) nhờ những giá trị mà nó đem lại.
"Khi ta tìm hiểu và trải nghiệm về một điều gì đó thật sâu sắc thì thứ bình thường nhất cũng trở thành thiêng liêng, và muối biển truyền thống chính là như thế" – Phạm Hồng Thắm, Founder Sahu chia sẻ trên website.
Năm 2023, khi môi trường biển và đồng muối truyền thống Sa Huỳnh đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm do đô thị hóa, Thắm khởi xướng Dự án "Bảo tồn đồng muối truyền thống và phát triển du lịch cộng đồng Sa Huỳnh", phối hợp với Hội Nông dân địa phương. Dự án đã được Quỹ Môi trường toàn cầu của Liên hợp quốc UNDP/GEF-SGP tài trợ. Thắm hiện cũng là đồng sáng lập Hợp tác xã Muối biển truyền thống và Du lịch cộng đồng Sa Huỳnh.
Cũng trong Chương trình Haha, Thắm từng chia sẻ: "Có những hôm vận động người dân thu gom rác thải nhưng không ai đi cùng, chỉ có tôi và chú Điệp (một diêm dân tại địa phương), hai chú cháu cùng nhau đi nhặt rác".
Đau đầu giải quyết "scandal"
Chia sẻ trên website, Thắm cho biết những ngày đầu bán muối, Sahu thi thoảng bị khách phàn nàn "sao muối có cặn". Đến người thân của cô cũng khuyên nên bán muối nền xi măng hoặc nền bạt. Điều này khiến nhà sáng lập Sahu nhiều đêm trằn trọc, mất ngủ: "Hay là mình thu muối trên nền xi măng cho chắc ăn, đỡ phải đi giải quyết 'scandal'".
Nhưng rồi, Thắm chia sẻ không biết bằng "niềm tin cóc tía" ở đâu, Sahu vẫn một mực trung thành với muối nền đất. Sau hơn 4 năm bán muối, Sahu vẫn cảm thấy may mắn vì ngày đó mình chọn đúng.
Theo Sahu, nền đất có độ mát lý tưởng thích hợp cho muối kết tinh chậm, muối cũng hấp thụ năng lượng và khoáng chất từ đất kết hợp với khoáng chất có trong nước biển tạo ra muối biển có hàm lượng khoáng chất cao.
Các khoảng trống của đất giúp cho nước biển thẩm thấu thêm một lần nữa, các tạp chất nếu còn trong nước biển sẽ được lắng xuống dưới nền đất. Chất đất tạo ra vị ngon đặc trưng của muối biển Sa Huỳnh mà không vùng nào có được.
Ngoài ra, sử dụng muối nền đất là tận dụng "thứ trời ban", không gây ô nhiễm môi trường, không làm hại đến các vi sinh vật và sự đa dạng trên ruộng muối. Hiện nay, nhiều nước trên thế giới vẫn còn giữ lối sản xuất muối trên nền đất, kể cả những nước đang phát triển và nổi tiếng về ẩm thực như Pháp, Ý, Tây Ban Nha…
"Giá muối thu mua cao hơn so với thông thường nhưng chúng tôi tự hào và hạnh phúc vì điều này. Sahu hỏi diêm dân của mình "vì sao cô/cậu thích muối nền đất hơn?" Họ chỉ trả lời đơn giản "vì nó ngon hơn chớ con"", Founder Sahu chia sẻ trên website.
Dĩ nhiên, để thu được loại muối biển nền đất hoàn hảo, nhà sáng lập muối Sahu cho biết cũng phải "đánh đổi" nhiều thứ. Diêm dân sẽ mất nhiều thời gian hơn để làm nền cho ô kết tinh, kể cả việc đặt ống dẫn nhỏ để đưa nước vào ô cũng phải sáng tạo, tính toán để nước đưa vào không bị dính đất.
Khu vực có thể làm muối nền đất chỉ chiếm thiểu số trên tổng diện tích đồng muối Sa Huỳnh. Chưa kể, khi thu hoạch chỉ chọn loại muối cào lượt đầu, những lượt thứ 2,3 dù trông ngon nhưng để đảm bảo lượng cặn tối thiểu, Sahu không bán cho khách loại này.
Việc lựa chọn làm muối thủ công cũng đồng nghĩa Sahu phải chấp nhận rủi ro từ việc chất lượng sản phẩm không đều và thi thoảng sẽ nghe khách phàn nàn về tình trạng muối cặn nhiều..
"Chúng tôi biết thật khó để thuyết phục ai đó sử dụng một loại muối mà có cặn có thể nhìn thấy được, cũng khó thay đổi nhận thức và tiêu chuẩn của một người. Vì thế Sahu càng trân quý những khách hàng đã chịu hiểu, chấp nhận, yêu thương và đồng hành với Sahu nhiều năm qua", nhà sáng lập Sahu chia sẻ trên webiste.
