Trong thời buổi giá cả leo thang, nhiều gia đình với mức thu nhập khá vẫn than "không đủ sống", thậm chí lương vài chục triệu mà chẳng để dư được bao nhiêu. Nhưng câu chuyện của một gia đình ở Thanh Hóa dưới đây lại cho thấy, chỉ cần tính toán hợp lý và kiên trì với nguyên tắc của mình, một gia đình 4 người hoàn toàn có thể sống ổn định, đủ đầy với mức chi tiêu 12-14 triệu đồng/tháng mà vẫn để ra tiền tiết kiệm.
Theo đó, gia đình gồm 2 vợ chồng và 2 con (một bạn lớp 11, một bé lớp 4). Tổng thu nhập hàng tháng của họ khoảng 21-23 triệu đồng:
- Chồng làm công nhân kỹ thuật: 11-12 triệu.
- Vợ làm việc văn phòng: 9-10 triệu.
- Bán hàng online: 1-1,5 triệu.
Họ chia chi tiêu thành từng khoản rõ ràng:
1. Tiền ăn (6-7 triệu/tháng)
- Mỗi tháng đi siêu thị hoặc tạp hóa lớn 2 lần để mua sữa, mì, miến, bún khô, gia vị, giấy, nước giặt, nước xả, dầu rửa bát…
- Thực phẩm tươi được mua theo tuần ở chợ đầu mối: cá, tôm, thịt, gà, lạc, rau củ.
- Mỗi tuần hết khoảng 1,6-1,8 triệu cho toàn bộ thức ăn, rau quả, hoa quả.
- Gia đình nấu ăn 3 bữa tại nhà, thực đơn xoay vòng các món tôm, cá, thịt, canh ngao/cua/xương, thỉnh thoảng mua thêm đồ ăn sẵn khi bận.
- Ăn sáng tại nhà: bún, miến, xôi, cơm rang; vợ uống yến mạch với sữa không đường.
2. Các khoản cố định khác:
- Xà phòng, nước giặt, gia vị: 1 triệu.
- Sữa, đồ uống khác: 1 triệu.
- Điện nước: 1,5-1,8 triệu.
- Đám hiếu hỉ, về quê: 1 triệu.
- Học thêm cho con lớn: 2 triệu.
Tổng cộng: Chi tiêu thường ở mức 12-14 triệu/tháng. Mỗi tháng tiết kiệm được khoảng 1 chỉ vàng.
Không chỉ chi tiêu tiết kiệm, cặp đôi còn tìm cách gia tăng thu nhập. Ảnh minh hoạ
Ngoài công việc chính, cả hai vợ chồng đều làm thêm để tăng thu nhập: chồng sửa chữa điện tử, lắp điều hòa, thay lõi lọc máy lọc nước; vợ làm dưa cà, nộm đu đủ bán cho đồng nghiệp và hàng xóm. Nhờ vậy, khoản tiết kiệm tăng đều.
Hiện vợ chồng đã trả hết nợ mua đất, làm nhà, có nhà riêng trị giá khoảng 2,5 tỷ đồng, tích lũy 2,8 cây vàng, và đặt mục tiêu mua thêm mảnh đất cho con. Họ vẫn giữ nguyên nguyên tắc tiêu tối đa 60% thu nhập, tiết kiệm phần còn lại để dưỡng già và lo cho con sau này.
Bài chia sẻ đã nhận được nhiều bình luận đồng cảm, khen ngợi cách chi tiêu của cặp vợ chồng:
- "Cảm ơn chị đã chia sẻ cách vén khéo. Nhà em ở Hà Nội, ăn uống tương tự nhưng hay mua đồ online linh tinh nên tốn kém. Đọc bài của chị mới thấy cần xem lại chi tiêu."
- "Chi tiêu là vô cùng. Nhà mình 2 vợ chồng, 1 con 6 tuổi, ăn uống 4-5 triệu, học 2 triệu, điện nước và phí dịch vụ 1,5 triệu. Ngoài ra còn cưới xin, đi lại, cà phê… Nói chung ai cũng có khoản phát sinh riêng."
- "Nhà mình cũng ở Thanh Hóa, ăn uống 6 triệu/tháng gồm cả ông bà và 2 con nhỏ, vẫn thấy thoải mái. Quan trọng là mua gì, ăn gì và kiểm soát mức tiêu."
- "Đọc xong thấy mình đúng kiểu 'nước chảy chỗ trũng', lương tăng nhưng cái gì cũng tăng. Nhà chị giữ được nguyên tắc chi 60% thu nhập là rất giỏi."
- "Em nghĩ để làm được như chị cần kỷ luật cao, chứ như nhà em mỗi lần đi siêu thị là phát sinh mua thêm, cuối tháng chẳng còn bao nhiêu."
Làm sao cân đối tài chính để chi tiêu hợp lý?
1. Xác định ngân sách cố định hàng tháng
Nguyên tắc đầu tiên của quản lý tài chính là biết rõ mình có bao nhiêu và được phép tiêu bao nhiêu.
- Liệt kê tất cả các khoản chi thiết yếu: ăn uống, nhà ở, điện nước, giáo dục, y tế, di chuyển…
- Phân bổ tỷ lệ hợp lý cho từng khoản. Một công thức phổ biến là:
50% cho nhu cầu thiết yếu (nhà ở, ăn uống, điện nước, học phí…)
30% cho nhu cầu cá nhân và gia đình (giải trí, mua sắm, đi chơi…)
20% cho tiết kiệm và đầu tư.
Một khi đã có hạn mức, cần tuân thủ nghiêm ngặt. Nếu vượt, phải điều chỉnh các khoản khác để bù lại.
Ảnh minh hoạ
2. Áp dụng nguyên tắc "Tiết kiệm trước, chi tiêu sau"
Phần lớn mọi người thất bại trong việc tiết kiệm vì để "cuối tháng còn bao nhiêu thì gửi ngân hàng". Giải pháp:
- Ngay khi nhận lương, trích thẳng một phần (từ 20-40%) sang tài khoản tiết kiệm, quỹ đầu tư hoặc mua vàng.
- Xem số tiền còn lại mới là ngân sách thực sự để chi tiêu trong tháng.
- Giữ nguyên tỷ lệ này ngay cả khi thu nhập tăng, để số tiền tích lũy tăng theo thời gian.
3. Ghi chép và theo dõi chi tiêu
Bạn không thể kiểm soát những gì mình không đo lường. Do đó, bạn cần chăm chỉ ghi chép chi tiêu và theo dõi hàng ngày, hàng tháng:
- Sử dụng sổ tay, file Excel hoặc ứng dụng quản lý chi tiêu để ghi lại tất cả khoản tiền ra vào.
- Phân loại chi tiêu theo nhóm (ăn uống, giáo dục, di chuyển, giải trí…) để phát hiện nhóm nào chi vượt mức.
- Cuối tháng, xem lại và cắt giảm những khoản không cần thiết.
4. Giảm chi phí cố định và chi phí ẩn
- So sánh và lựa chọn gói dịch vụ điện thoại, internet, truyền hình… phù hợp với nhu cầu thực.
- Kiểm soát hóa đơn điện nước bằng cách tiết kiệm năng lượng.
- Hạn chế mua đồ dùng theo cảm hứng, tránh "săn sale" khi không thực sự cần.
Ảnh minh hoạ
5. Lên kế hoạch mua sắm và tiêu dùng
- Mua thực phẩm, đồ dùng theo danh sách đã chuẩn bị, tránh mua thêm ngoài dự kiến.
- Săn khuyến mãi nhưng chỉ với những món cần thiết.
- Ưu tiên sản phẩm bền, chất lượng để tránh phải thay thế thường xuyên.
6. Tạo quỹ dự phòng khẩn cấp
Cuộc sống luôn có những khoản phát sinh bất ngờ: bệnh tật, sửa xe, sửa nhà, mất việc… Do đó bạn nên chuẩn bị quỹ dự phòng đủ chi trả chi phí sinh hoạt trong 3-6 tháng, nếu có biến cố xảy đến mà không ra thập. Quỹ dự phòng cần tách biệt hoàn toàn với quỹ chi tiêu sinh hoạt và tiết kiệm dài hạn.
7. Kiểm soát chi tiêu vui chơi
- Giải trí và mua sắm cá nhân là cần thiết, nhưng nên giới hạn ở mức 5-10% thu nhập.
- Đặt "giới hạn cảm xúc": khi muốn mua món gì, hãy đợi 24 giờ để cân nhắc xem có thực sự cần không.
8. Đầu tư cho tương lai
Tiết kiệm là tốt, nhưng chỉ tiết kiệm mà không đầu tư thì tiền sẽ mất giá theo thời gian.
- Phân bổ một phần tiền nhàn rỗi cho các kênh đầu tư an toàn như gửi tiết kiệm dài hạn, mua vàng, trái phiếu… hoặc đầu tư sinh lời như chứng khoán, quỹ mở, bất động sản tùy mức độ chấp nhận rủi ro.
- Học kiến thức tài chính cơ bản để đưa ra quyết định sáng suốt.
